Jak możesz wyczytać w kategorii „o mnie” Sądy często wyznaczają mnie kuratorem dla osób nieznanych z miejsca pobytu, czyli do tzw. funkcji Curator absentis. Musisz wiedzieć, że przyczynę powstania około ¾ z tych spraw można byłoby opisać w ramach jednego wzoru. Ktoś znajduje się w złej sytuacji finansowej. Najczęściej osoba taka niema pracy albo ma już inne aktywne źródła zadłużenia równocześnie mając zawalony BIK pod sam korek. Osoba taka potrzebuje więcej pieniędzy, więc przeszukuje miejskie grupy facebookowe w nadziei, że znajdzie tam osobę, która udzieli jej pożyczki na procent nie sprawdzając jej zdolności kredytowej czy też tego, czy pożyczkę taką będzie w stanie spłacić. Osoba taka oczywiście się znajduje, bo udzielanie pożyczek na procent jest już całkiem bez ironii jest świetnym biznesem. Tylko trzeba to robić z głową, żeby nie pójść siedzieć. I o tym właśnie jest ten artykuł. Jak udzielać pożyczek i nie trafić do więzienia. Bo często sprawy niespłaconych pożyczek trafiają do Sądu kiedy niemożliwym jest już ustalenie gdzie obecnie dłużnik się znajduje. Jeśli nie wiemy, gdzie jest dłużnik, Sąd wyznacza takiego prawnika jak ja aby dłużnik, choć nieobecny, nie pozostał bez szans na obronę. Zawsze kiedy Sąd wyznacza mnie na curatora absentis, zapoznaję się w pierwszej kolejności z umową którą to dłużnik miał zawrzeć. I za każdym razem jest to samo. Poza odsetkowe koszty pożyczki osiągają astronomiczne kwoty, a podmiot który najpierw udzielił pożyczki a następnie wystąpił do Sądu o wydanie wyroku nakazującego jego spłatę jest o włos od trafienia do więzienia za lichwę. Jakim cudem takie coś potrafi przejść? Zacznijmy od podstaw, czyli od tego czym jest lichwa.
Lichwa jest przede wszystkim przestępstwem, które uregulowane jest w artykule 304 kodeksu karnego. Zgodnie z §1 tego przepisu „Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.” §2 zaś tego samego przepisu mówi o tym, że „Kto, w zamian za udzielone osobie fizycznej świadczenie pieniężne wynikające z umowy pożyczki, kredytu lub innej umowy, której przedmiotem jest udzielenie takiego świadczenia z obowiązkiem jego zwrotu, niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, żąda od niej zapłaty kosztów innych niż odsetki w kwocie co najmniej dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określoną w ustawie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.” §3 tego przepisu różni się od drugiego tylko tym, że zamiast kosztów poza odsetkowych nie możesz żądać odsetek przekraczających dwukrotność odsetek maksymalnych.
Może się to wydawać dosyć skomplikowane, ale zapewniam Cię, że na koniec tego artykułu będziesz wiedział o co w tym wszystkich chodzi.
Zacznijmy więc od §1, choć zarzuty z niego stawiane są stosunkowo rzadko. Aby trafić do więzienia na nawet 3 lata na podstawie §1 musisz wyzyskać przymusowe położenie innej osoby. I pewnie teraz powiesz, że przecież nikt nikomu kredytów brać nie każe. A ja Ci powiem, że o tym czy dana osoba znajduje się w przymusowym położeniu nie decyduje lichwiarz, a ona sama. To ta osoba musi być przekonana, że jeśli nie uzyska pożyczki to stanie się jej coś okropnego. I nie ważne czy chodzi o eksmisję, śmierć z głodu czy brak możliwości zakupienia kolejnej lufki fifki. Przymus jest przymusem, jeśli dana osoba czuje, że się w nim znajduje.
Kolejną rzeczą, którą musisz zrobić jest oczywiście zawarcie z tą osobą umowy pożyczki. Czy zrobisz to pisemnie, ustnie, czy krwią na bawolej skórze nie jest tu ważne. Również kwota tutaj nie gra większej roli, bo pożyczka może być nawet i na grosz, a już będzie pożyczką. Powiem więcej, na im mniejszą kwotę udzielona została pożyczka tym większa szansa pójścia za kratki za lichwę, a to ze względu na trzeci element przepisu, który omawiamy. Musisz żądać od osoby, której udzieliłeś pożyczki świadczenia niewspółmiernego do kwoty udzielonej. Nie chodzi tutaj tylko o to, że zażądasz zwrotu jakichś chorych odsetek, choć oczywiście to też było by przestępstwem, ale na podstawie §3. W §1 chodzi bardziej o inne świadczenia, takie jak na przykład praca, przysługi czy inne usługi (ale nie seksualne. Na to jest inny paragraf. O wiele gorszy po jego zastosowaniu.). Jeśli spełnisz wszystkie wyżej opisane warunki, to znaczy wyzyskując czyjąś obiektywnie rzecz biorąc słabą sytuację udzielisz tej osobie pożyczki i potem zażądasz od niej świadczenia niewspółmiernego wraz z jej spłatą to gratuluję. Zostałeś lichwiarzem.
Ale przyznasz, że w przypadku paragrafu pierwszego musisz się napracować, albo co najmniej być dosyć kreatywnym. Bez obaw jednak, bo mamy jeszcze paragrafy 2 i 3 które są zagrożone jeszcze większą karą, bo aż od 3 miesięcy do 5 lat więzienia będąc zarazem prostszymi do popełnienia. Wystarczy, że udzielając pożyczki, w zamian zażądasz zwrotu w przypadku paragrafu 2 poza odsetkowych kosztów pożyczki w wysokości co najmniej dwukrotnie przekraczającej maksymalną wysokość tych kosztów określonej w ustawie. Pewnie się teraz zastanawiasz, to skąd ja mam wiedzieć, ile tych poza odsetkowych kosztów mogę żądać, żeby nie iść siedzieć? Nic bardziej prostego. Z pomocą przychodzi nam tu pewien prosty wzór matematyczny zawarty w art. 7202 §1 kodeksu cywilnego. Wzór ten wygląda w następujący sposób:
MPK = K × n/R × 20 %
w którym poszczególne symbole oznaczają:
MPK – maksymalną wysokość poza odsetkowych kosztów,
K – całkowitą kwotę pożyczki, rozumianą jako suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących współfinansowanych kosztów pożyczki, które dający pożyczkę wydaje biorącemu pożyczkę na podstawie umowy,
n – okres spłaty wyrażony w dniach, licząc od dnia wydania przedmiotu pożyczki,
R – liczbę dni w roku.
Wystarczy że pomnożysz wynik przez dwa i już znasz granicę której za żadne skarby nie wolno Ci przekroczyć (Oczywiście w rozumieniu prawa karnego, bo co do prawa cywilnego i czy takie zapisy umowy będą w ogóle ważne… to całkowicie inna historia)
Co się tyczy paragrafu 3, działa to tak samo jak z paragrafem 2, z tym, że nie wolno ci żądać odsetek wyższych niż dwukrotność odsetek maksymalnych lub odsetek maksymalnych za opóźnienie, moim zdaniem jednak samo żądanie takich odsetek i tak Ci się nie opłaci, bo zgodnie z artykułem 359 §22 kodeksu cywilnego i tak żaden Sąd Ci więcej niż odsetki maksymalne nie da. A po co ryzykować?
Tak słowem końcowego komentarza, mam nadzieję że po przeczytaniu tego artykułu już wiesz o co chodzi z tą całą lichwą i jak się w nią nie wpakować, zarówno jako pożyczkodawca jak i pożyczkobiorca. Z doświadczenia sam doskonale wiem że udzielając pożyczek masz ogromną władzę. Władzę tak wielką, że nazbyt łatwo może Ci przyjść przesada w wysokości odsetek czy kosztów. A od tego tylko krok do odsiadki. Dlatego jeśli masz jakiś problem z pożyczką, lub chcesz wejść w ten biznes w bezpieczny sposób, albo po prostu masz pytanie z zakresu prawa karnego, napisz jedną z dostępnych metod dogodną dla Ciebie (signal ma dosyć dobre szyfrowanie) a ja poprowadzę Cię krok po kroku przez cały proces twojego przedsięwzięcia aby uniknąć ewentualnych problemów.
Apl. radc. Bartosz Czyszczoń
twój ekspert z zakresu prawa rodzinnego
